Kehamilan adalah satu jangkamasa yang dialami oleh wanita dari peringkat mula mengandung sehingga kepada kelahiran bayi. Pada peringkat awal, embrio akan mengalami proses perkembangan seterusnya proses pembesaran dan dikenali sebagai fetus. Struktur-struktur penting seperti denyutan jantung akan terbentuk selepas enam minggu berlaku proses persenyawaan. Proses perkembangan dan pembesaran ini berlaku secara berterusan sehingga tempoh kematangan. Jangkamasa kehamilan seseorang ibu ialah 260-279 hari. Ia bergantung kepada umur serta saiz badan ibu. Seseorang ibu yang berbadan besar akan mengalami proses kehamilan yang lebih panjang dan bayi yang dilahirkan biasanya lebih kurang paun.
Hormon estrogen dan progestron ialah hormon yang dirembeskan oleh plesenta ke dalam tisu ibu. Hormon ini penting untuk mempertahankan kehamilan sehingga cukup tempohnya. Hormon estrogen akan mempengaruhi uterus bagi memudahkan proses kelahiran serta berfungsi untuk mempercepatkan perkembangan system vaskular fetus supaya oksigen dan darah dapat dibekalkan secukupnya bagi perkembangan dan pertumbuhan fetus. Manakala fungsi hormone estrogen pula adalah untuk membolehkan berlakunya pembesaran saluran vagina supaya bayi mudah ditolak keluar melalui pelvis.
Dalam tempoh sembilan bulan, zigot akan mempunyai kira-kira 200 bilion sel. Satu nyawa baru akan terbentuk hasil daripada pemecahan ovum oleh sperma dalam proses mitosis dan seterusnya akan membentuk zigot. Semasa proses pemecahan ovum oleh sperma, Sel ovum akan menurunkan kromosom X tetapi sel sperma mempunyai samada kromosom X atau kromosom Y. Jantina bayi dapat ditentukan apabila kromosom yang diturunkan oleh lelaki samaada kromosom X atau Y. Zigot perempuan akan terbentuk jika kromosom X perempuan bertemu dengan kromosom X lelaki. Zigot lelaki pula akan terbentuk apabila kromosan X perempuan dengan kromosam Y lelaki bertemu. Bayi lelaki akan mempunyai kromosam XY manakala bayi perempuan pula mempunyai XX kromosom.
Terdapat 3 tahap perkembangan di waktu prenatal iaitu tahap ovum, dari tempoh persenyawaan sehingga dua minggu. Setelah 24 hingga 36 jam berlakunya proses persenyawan, zigot telah memecahkan selnya sehingga menjadi pasangan 46 kromosom. Pemecahan sel terus berlaku dan pada waktu yang sama zigot turun secara perlahan-lahan ke tiub falopio. Sewaktu sampai ke rahim, zigot telah mempunyai 32 sel. Apabila samapai ke pintu rahim, zigot telah mula membezakan funhsi selnya pada lapisan luar yang akan menjadi uri ( placentea), tali pusat ( umbilical cord ) dan pundi-pundi amniotic. Sel di bahagian dalam pula akan menjadi lembaga atau embrio. Setelah 2 minggu berada di dinding rahim, ovum telah mempunyai pergantungan sepenuhnya pada sokongan ibu dan dikelilingi oleh cecair amniotik.
Seterusnya akan dibincangkan pula tahap kedua iaitu tahap embrio atau lembaga. Pada minggu kedua, zigot telah benar-benar kukuh kedudukannya di dalam rahim. Perkembangan embrio menjadi semakin pesat serta sel-sel juga giat mengkhusus pembentukkannya pada pertumbuhan bahagian tertentu. Pada minggu ke enam pula, embrio telah berukuran kira-kira satu inci dan beratnya kira-kira 1/13 oz. Bagi embrio yang berumur lapan minggu telah membentuk bahagian mulut, hidung dan mata. Bahagian kepala menjadi besar daripada bahagian-bahagian lain kira-kira setengah daripada keseluruhan bahagian badan. Embrio juga akan bergantung sepenuhnya kepada tali pusat yang menggabungkan embrio dengan uri untuk mendapat bahan makanan dan membuang bahan yang tidak diperlukan. Tali pusat terbina daripada tiga saluran darah. Panjang uri kira-kira lima hingga lapan inci dan tebalnya kira-kita seinci. Ia digunakan dengan dua arah iaitu arah diri ibu dan embrio. Embrio menyerap oksigen, asid amino, gula, lemak dan bahan-bahan lain daripada saluran darah ibunya menakala uri pula bertugas untuk menyeimbangkan bahan makanan sebelum diserap oleh embrio.
Selain itu, di tahap embrio juga telah terbentuk dengan jelas tiga bahagian khusus pada keseluruhan sistem badan bayi iaitu bahagian ektoderma, mesoderma dan endoderma. Ektoderma merupakan lapisan luar embrio. Lapisan ini akan menjadi kulit bayi, rambut, kuku, gigi dan kelenjar saraf. Dalam lapisan ektoderma pula terdapat cecair charion dan amino yang mengawal embrio daripada perubahan suhu yang terlalu kuat dan juga menjaga embrio apabila ibu mengalami kejutan dan sebagainya. Lapisan mesoderma dikenali sebagai lapisan pertengahan yang akan membentuk otot-otot badan, kulit dalam dan beberapa organ lain. Bagi endoderma, ia merupakan lapisan dalam yang akan menjadi penghadaman, jantung, kelenjara teroid, dan organisama dakalam badan bayi. Ketiga-tiga lapisan ini menjadi sistem asas yang penting pada pembentukkan bayi.
Tahap terakhir adalah tahap fetus iaitu bulan ketiga hingga kelahiran. Proses pembentukkan bayi pada waktu ini menjadi lebih cepat. Di bulan keempat, bayi telah mempunyai bentuk manusia tetapi dalambentuk yang tidak seimbang. Bahagian kepala masih lagimewakili bahagian keseluruhan badan. Pada akhir minggu kesepuluh pula, bayi dalam kandungan sudah mela bergerak. Panjang bayi kira-kira 41/2 inci dan beratnya kira-kira ¾ hingga 1 oz. Perubahan pada tahap fetus lebih cepat jikam dibandingkan dengan tahap sebelumnya. Di bulan ketiga dan keempat, otot fetus berkembang dengan pesat dan mula bergerak serta mampu untuk membuka dan menutup mulutnya. Fetus juga boleh menggerak-gerakkan tangan dan dapat membawa ibu jarinya ke dalam mulut. Di akhir bulan keempat ibu telah boleh merasai pergerakan bayinya.
Di bulan keempat perkembangan dan pertumbuhan bayi menjadi lebih pesat lagi. Panjang fetus menjadi enam inci dan beratnya kira-kira 4oz, bahagiaqn kepala telah menjadi kecil iaitu kira-kira 1/3 daripada bahagian keseluruhan badan. Fetus yang beumur 4 bulan telah menggunakan 25 quarts darah dalam jantungnya. Di waktu ini fetus bertindak balas pada bahagian tertentu sahaja seperti bahagian tangan, kaki dan kepala. Fetus telah betul-betul mempunyai bentuk manusia yang normal apabila berada di bulan kelima. Bahagian kepalanya telah seimbang dan kebanyakan organnya telah betul-betul berfungsi. Di bulan keenam bayi telah boleh membuka dan menutup kelopak matanya. Di akhir bulan keenam fetus telah berukuran kira-kira sepuluh inci dan beratnya kira-kira 24 oz.
Di bulan ketujuh, otak bayi berkembang dan dapat berfungsi untuk mengawal sistem tubuhnya. Mata telah dapat membezakan cahaya terang dan gelap. Bayi yang dilahirkan pada waktu ini dapat hidup dengan sempurna jika dikawal rapi pada perkembangannya. Di bulan kesembilan, bayi telah bersedia untuk dilahirkan keadunia.
Sekarang perbincangan akan menumpukan kepada persekitaran pralahir. Mengikut Krause ( 1984 ) persekitaran yang sihat untuk janin akan terhasi apabila ibu mengambil makanan seimbang untuk dirinya, bebas daripada penyakit dan mematuhi arahan doktor. Antara factor yang dapat mempengaruhi persekitaran pralahir ialah umur ibu bapa. Umur ibu semasa mengandung mempunyai hubungan dengan risiko kematian janin. Semakin muda umur ibu semakin lebih berisiko untuk ia mengalami keguguran, anak tidak cukup bulan, atau kematian anak. Ibu yang berumur antara 20 hingga 35 tahun merupakan masa yang paling baik untuk melahirkan anak.
Hal ini kerana, jika ibu terlalu muda sistem peranakan mungkin tidak begitu matang, anak kadang-kadang rendah berat badan, mengalami kecacatan fizikal dan saraf serta mungkin terencat akal. Bagi ibu yang berumur lebih daripada 40 tahun pula mungkin wujud keabnormalan kromosom yang boleh membawa kepada bayi sindrom down. Umur bapa juga boleh menjadi faktor kepada kesihatan janin. Semakin meningkat umur bapa, semakin tinggi berlakunya mutasi pada sperma. Seterusnya adalah factor pemakanan ibu yang tidak baik juga dapat mempengaruhi janin dengan cara menyalurkan makanan yang tidak berzat kepadanya dan secara tidak lagsung pula mempengaruhi janin dengan cara mengurangkan daya tahan ibu terhadap penyakit. Ibu yang kurang vitamin, garam galian dan protein akan ternyata memberi kesan terhadap bayi dalam kandungan. Contohnya kekurangan vitamin akan mempengaruhi mata dan organ-organ dalaman bayi, kurang zat besi menyebabkan bayi kekurangan darah dan kekurangan zink menyebabkan sistem saraf bayi rosak.
Faktor seterusnya ialah ibu-ibu merokok semasa sedang hamil. Merokok sememangnya membahayakan kesihatan ibu serta bayi di dalam kandungan. Terdapat kajian yang dijalankan oleh Nieburg et al, 1985 yang menyatakan bahawa kerencatan pembesaran berlaku apabila ibu merokok melebihi lima batang rokok dalam sehari. Selalunya ibu-ibu yang merokok semasa hamil akan melahirkan bayi yang sama ada rendah berat badan, meninggal atau keguguran. Sesetengah pendapat mengatakan bahawa, ibu yang tidak merokok akan menyalurkan oksigen sepenuhnya kepada janin tetapi ibu yang merokok menyalurkan oksigen bercampur gas, tar dan nikotin kepada janin.
Tekanan emosi juga turut mempengaruhi perkembangan pralahir. Kajian yang dilakukan terhadap binatang menunjukkan bahawa apabila ibu mengalami tekanan aktiviti, kelenjar adrenalina akan meningkat. Pelepasan hormone dari kelenjar ini akan masuk ke dalam darah ibu dan akan disalurkan ke janin. Hal ini secara tidak langsung akan menganggu pembesaran janin. Thompson dan Grusec (1970) mendapati bahawa ibu yang tertekan semasa hamil akan menghasilkan anak-anak yang beremosi. Ibu yang melaporkan kebimbangan yang tinggi semasa hamil mungkin menjaga bayi dengan cara tertentu sehinggakan bayi menunjukkan banyak kerenah dan ragam.
No comments:
Post a Comment